Merkezi uyku apnesi nedir?

Beynin solunum kontrol merkezindeki sinyal sorunlarından kaynaklanan merkezi uyku apnesi, solunumun uyku sırasında tekrarlayan kesintilerle karakterize olan nörolojik temelli bir bozukluktur. Bu durumun temel mekanizması, obstrüktif tipten farklı olarak fiziksel tıkanıklık değil, beyin ile solunum kasları arasındaki iletişim kopukluğudur. Kalp yetmezliğinden yüksek irtifaya kadar çeşitli faktörlerin tetikleyebildiği bu rahatsızlık, uyku kalitesini derinden etkileyerek günlük yaşamı önemli ölçüde etkileyebilir.

29 Ekim 2025

Merkezi Uyku Apnesi Nedir?


Merkezi uyku apnesi (CSA), uyku sırasında solunumun tekrar tekrar durmasına ve başlamasına neden olan bir uyku bozukluğudur. Bu durum, obstrüktif uyku apnesinden (OSA) farklı olarak, hava yolu tıkanıklığından kaynaklanmaz. Bunun yerine, beyin solunum kaslarına doğru sinyaller göndermeyi geçici olarak durdurduğu için ortaya çıkar. Bu, solunum çabasının olmadığı bir nefes kesilmesiyle sonuçlanır.

Merkezi Uyku Apnesinin Nedenleri


  • Kalp yetmezliği, özellikle Cheyne-Stokes solunumu adı verilen bir solunum paterniyle ilişkili olabilir.
  • İnme veya beyin enfeksiyonları gibi beyin sapını etkileyen durumlar.
  • Yüksek irtifa, vücudun oksijen seviyelerindeki değişikliklere uyum sağlamaya çalışmasından kaynaklanır.
  • Opioid gibi belirli ilaçların kullanımı, solunum merkezini baskılayabilir.
  • Nadir durumlarda, idiyopatik merkezi uyku apnesi olarak adlandırılan ve bilinen bir nedeni olmayan bir form da görülebilir.

Belirtileri


  • Gündüz aşırı uyku hali ve yorgunluk.
  • Uyku sırasında nefes darlığı veya nefes nefese uyanma.
  • Uykuya dalmada veya sürdürmede zorluk (insomnia).
  • Konsantrasyon güçlüğü ve hafıza problemleri.
  • Sabah baş ağrıları.
  • Horlama, obstrüktif uyku apnesine göre daha az yaygın olabilir.

Teşhis ve Tedavi

Teşhis genellikle bir uyku çalışması (polisomnografi) ile konur. Bu test, uyku sırasında beyin dalgaları, göz hareketleri, kalp atış hızı, solunum ve kandaki oksijen seviyeleri gibi çeşitli vücut fonksiyonlarını kaydeder.

Tedavi, altta yatan nedene bağlıdır ve şunları içerebilir:
  • Altta yatan kalp yetmezliği veya nörolojik durumun tedavisi.
  • Adaptif servo-ventilasyon (ASV) gibi pozitif hava yolu basıncı (PAP) cihazları.
  • Oksijen tedavisi, özellikle yüksek irtifa veya kalp yetmezliği ile ilişkili apnede.
  • İlaçlar, solunumu uyarmak için asetazolamid veya teofilin gibi.

Merkezi uyku apnesi ciddi bir durum olabilir ve tedavi edilmezse kardiyovasküler problemler gibi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle, belirtiler fark edildiğinde bir sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap
şifre
Sizden Gelen Sorular / Yorumlar
İlk soruyu siz sormak istermisiniz?
Çok Okunanlar
Haber Bülteni
Popüler İçerik
Ağır Uyku Apnesi Belirtileri ve Tedavisi
Ağır Uyku Apnesi Belirtileri ve Tedavisi
Uyku Apnesi Kilo Aldırır mı?
Uyku Apnesi Kilo Aldırır mı?
Uyku Apnesi Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Uyku Apnesi Ameliyatı Riskleri ve Sonrası
Çocuklarda Uyku Apnesi Belirtileri ve Tedavisi
Çocuklarda Uyku Apnesi Belirtileri ve Tedavisi
Apne Sendromu Belirtileri ve Tedavisi
Apne Sendromu Belirtileri ve Tedavisi