Uyku apnesi, en sık rastlanan uyku hastalıklarından biridir. Bu hastalığın önemi, ölümcül olabilmesi ve sinsi bir şekilde ilerlemesinden kaynaklanmaktadır. Uyku apnesi, bireyin sağlığını, hayatiyetini ve bazen de yaşamını ciddi şekilde tehdit eder. Uyku apnesi olan bireylerin yaşam kalitesi oldukça düşer. Her yerde ve her zaman, hatta araba kullanırken dahi uyuyabilirler. Yüksek sesle horlamaları çevrelerindeki herkesi rahatsız eder. Öyle ki, bazen kendileri dahi horlamalarından uyanır. İşe giderken aşırı yorgun olurlar ve dikkatlerini hiçbir şeye veremezler. Çalışma arzusu ve zevki bir anda yok olur. Eve çok yorgun bir şekilde gelirler ve televizyon izlerken koltukta uyuya kalırlar. Başta ailesi olmak üzere çevrelerindeki tüm insanlarla iletişimleri bozulur. Tedavi edilmeyen uyku apnesi bireyi; kalp ritim bozukluklarına, enfarktüs ve hipertansiyon gibi yüksek risk grubuna sokmaktadır. Ayrıca trafik kazaları da bir diğer risk grubudur. Uyku apnesi hastalığının tedavisi mümkündür, ancak asıl sorun tanıdır. Dünyadaki uyku apnesi hastalarının %80-90'ına hala teşhis konulmadığı saptanmıştır. Bu oran Türkiye'de %95-98 olarak tahmin edilmektedir. Amerika'da ise uyku apnesi hastalarına ortalama on yıl yaşadıktan sonra ancak tanı konulabilmiştir.

Uyku esnasında nefes alıp vermenin on saniye veya daha uzun süre kesilmesi durumuna "apne" denir. Solunumun yavaşlaması durumuna ise "hipopne" denir. Uyku anında nefes kesilmelerinin sayısı saatte beşin üstüne çıkmışsa, tıkayıcı tipte uyku apnesi sendromu olarak adlandırılır. Bu hastalığın mekanizması fiziksel kurallara uygundur. Uykuda nefesin kısmen kesilmesi horlama şeklinde ortaya çıkar, tamamen kesilmesi ise apneye sebep olur. Bu konuda horlamaya çok fazla değinmeyeceğiz. Nedeni ise tek başına horlamanın sosyal bir sorun ve tedavisinin de sosyal olmasıdır. Sigara içen, alkol kullanan ve yorgun olan insanlar horlayabilirler. Ayrıca uyku apnesi, kalp ve beyin hastalıklarına yol açabilir.

Oluşan tıkanma, üst solunum yolu boyunca burun içinden epiglot'a kadar herhangi bir yerde olabilir. Cerrahi yöntemle düzeltilebilecek üst solunum yolu lezyonları aşağıda sınıflandırılmıştır.

Diğer sebepler; konjenital miksödem, Hodgkin, Prader Willi sendromu, endojen veya ekzogen obezite, orak hücreli anemi ve laringofarengeal reflü olarak sayılmaktadır.

1. Uyku esnasında nefes kesilmesi var mı?

2. Gün içerisinde uyuklama isteği var mı?

3. Horlama var mı?

Uyku apneli kişinin sabah başı ağrır, yorgun kalkar ve gün içerisinde uyuklamaya meyli vardır. Uzun araç kullanımı sırasında uyuma ve akşamları televizyon karşısında uyuklama isteği gibi özellikleri ortaya çıkar. Yapılan araştırmalar sonucunda, trafik kazalarının bir bölümünün bu kişiler tarafından yapıldığı gösterilmiştir. Uyku apneli hastalarda felç ve enfarktüs riski artmaktadır. Uyku sırasında gerçekleşen ani ölümlerin nedeni uyku apnesidir.

Uyku esnasında oluşan solunum durması oldukça fazla görülen bir hastalık türüdür. Uykuda ağız kuruluğu, horlama, sık sık idrara kalkmak, reflü, huzursuzluk ve tanıklı olarak ani solunum durmaları uyku apnesinin belirtileri arasındadır.

Ayrıca konsantrasyon bozukluğu, sabahları dinç uyanamamak, baş ağrısı, depresyon, unutkanlık ve aşırı yorgunluk ve uyku hali ise uyku apnesinin gündüz belirtileri arasında yer almaktadır.

Uyku esnasında nefesin kesilmesi, kesilme sürecine ve sayısına bağlı olarak kanda bulunan oksijen düzeyini düşürür. Ayrıca karbon dioksit düzeyini yükseltir. Bu durum, beyni uyararak bireyin uyanmasına sebep olur. Sabah uyandığında kişinin kendisini dinlenmiş hissetmesi, uykunun derin evrelerine girmesine bağlıdır. Ancak nefes kesilmesinin sebebiyle sık sık uyanıldığında, dinlenme evrelerine girilemez. Bundan kaynaklı olarak sabah yorgunluğu, aşırı baş ağrıları ve gün boyu uyuklamalar görülür. Hasta bulgularını gün içerisindeki stres ve çalışmaya bağlar. Hasta kişiler genelde eşlerinin şikayeti sonrasında doktora giderler.

Bu hastalıkta tedavi yöntemi öncelikle yaşam koşullarını düzenlemesi, alkol ve sigarayı bırakması, kilo vermesi ve düzenli spor yapması önerilmektedir. Bu hastalık son yirmi yıl içinde daha iyi tanınmış, hastalıkla ilgili birçok bilinmeyen şey olduğu için bu süre zarfında tedavi yöntemi birçok değişiklik göstermiştir. Bu konu ile ilgili ilk cerrahi yöntem 1979 yılında uygulanmıştır.